ငါး ႏွင့္ က်န္းမာေရး

ကြ်န္မတကၠသိုလ္တက္တုန္းက စကားေျပာသင္တန္းတစ္ခု တက္ဖူးပါတယ္။ တေန႔ကြ်န္မတို႔ကို သင္ေပးတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသူက သင္တန္းသားတစ္ေယာက္ကို ဟင္းတစ္မ်ိဳး စီခ်က္ခိုင္ ပါတယ္။ တကယ္ခ်က္ရတာမဟုတ္ပါဘူး။ သဒၵါစစ္တဲ့အေနနဲ႔ အက္ေဆးပံုစံမ်ိဳး ေရးခိုင္းတာပါ။ ကြ်န္မလည္း ဘာဟင္းခ်က္တဲ့အေၾကာင္းေရးရမလဲမသိဘူး။ ဒါနဲ႕ မ်က္စိထဲမွာ လြယ္လြယ္ျမင္တဲ့ “ငါးေၾကာ္” ေၾကာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ အညွီနံ႔ေတြ ဘာေတြမထြက္ေအာင္ နႏြင္းမႈန္႔ေတြနယ္ၿပီး အေသအခ်ာခ်က္ျပေပမယ့္ သေဘာက်တဲ့ပံု မျပဘူး။ “မင္းရဲ့ ငါးေၾကာ္က အရမ္းစားလို႔ ေကာင္းမယ့္ပံုပဲ။ ဒါေပမယ့္ မင္းခ်က္တာဘာငါးလဲ၊ ေရခ်ိဳငါးလား၊ ေရငန္ငါးလား၊ အဲဒီငါးထဲမွာ ျပဒါးမပါဘူးလို႔ မင္းေျပာႏိုင္မလား” တဲ့။ ဒီအခ်က္ေတြကို ကြ်န္မတစ္ခါမွ မစဥ္းစားမိပါဘူး။ ကြ်န္မတို႔ဆီမွာက ေရခ်ိဳငါးေရာ၊ ေရငန္ငါးေရာစားေပမယ့္ ျပႆနာသိပ္မျဖစ္ပါဘူး။ “ငါးေၾကာင့္ ျပဒါးအဆိပ္ သင့္ႏိုင္တယ္” ဆိုတာ ပထမဆံုး ၾကားဖူးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာ ငါးစားတဲ့ပံုစံဟာ ကြ်န္မတို႔ဆီမွာစားတာနဲ႔ သိပ္မတူပါဘူး။ ငါးအစိမ္းကို အသားလႊာစား တာမ်ိဳးက ကြ်န္မတို႔ဆီမွာ ေရပန္းမစားေသးပါဘူး။ ဒီေတာ့ ဝမ္းဗိုက္နဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ျပႆနာကို ကြ်န္မတို႔ထက္ သူတို႔က ပိုခံစားရတယ္။ ငါးအစိမ္း၊ မက်က္တက်က္ေတြမွာ salmonella လိုပိုးေကာင္ေတြ ပါပါတယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ မခ်က္ျပဳတ္ရင္ ဗိုက္နာတာ၊ ဝမ္းေလွ်ာတာ၊ အန္တာ၊ မအီမသာျဖစ္တာေတြခံစားရတတ္ပါတယ္။ ေရမသန္႔တဲ့ေနရာက ဖမ္းမိတဲ့ငါးဆိုရင္ ပိုဆိုးပါတယ္။ ငါးတင္မဟုတ္ပါဘူး။ ပုစြန္စားရင္လည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ငါးစားရင္ ဘာငါးအမ်ိဳးအစား၊ ဘယ္ကရသလဲဆိုတာ သိပ္ၿပီး စိတ္ဝင္စားပါတယ္။

အမွန္ေတာ့ ငါးဟာ ကြ်န္မတို႔အားလံုးကို အက်ိဳးျပဳတဲ့အစားအစာပါ။ ေဆးပညာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သုေတသန ျပဳလုပ္တဲ့သူေတြကေတာ့ ငါးကို အရမ္းသေဘာက်ၾကပါတယ္။ “ငါးနဲ႔ႏွလံုး” “Fish & Heart”တဲ့။ သူတို႔သတ္မွတ္ ၾကတာပါ။ မိမိရဲ့ႏွလံုးကို တကယ္ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတယ္ဆိုရင္ အသားေတြမစားၾကပါနဲ႔။ ငါးေတြစားပါတဲ့။ တစ္ပတ္ကို ငါးတစ္မ်ိဳး၊ ႏွစ္မ်ိဳးေလာက္စားရင္ေတာင္ ျပင္းထန္တဲ႔ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္ပြားႏိုင္မႈဟာ ၃၆ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္အထိ ေလ်ာ့က်သြားတယ္လို႔ ဆိုက်ပါတယ္။ ေခ်ာင္းေျမာင္းေတြေပါမ်ားတဲ့ ကြ်န္မတို႔အတြက္ ဒီအခ်က္ကို လိုက္နာဖို႔ အရမ္းလြယ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ငါးရွားတဲ့ေနရာေတြရွိေတာ့ ရွိၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ပတ္ကို တစ္ႀကိမ္ေလာက္ေတာ့ စားျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြထက္ ကြ်န္မတို႔ဆီမွာ ႏွလံုးေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈနည္းတာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

ဒီေနရာမွာ ကြ်န္မတို႔ဟာ ငါးရဲ့အဆီ (Fish Oil) ကို ေက်းဇူးတင္သင့္ပါတယ္။ သူ႔အထဲမွာ Omega 3 Fatty Acid ေတြကို သဘာဝအတိုင္း ေပါေပါမ်ားမ်ားေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီအက္ဆစ္ဟာ ႏွလံုးကို ကာကြယ္ေပးတဲ့ အဓိကမ႑ိဳင္ႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ငါးရဲ့အဆီဟာ ႏွလံုးခုန္သံကို မွန္ကန္ေစပါတယ္။ ေသြးေၾကာေတြကို က်ဥ္းပိတ္ေစတဲ့ Triglycerides လို႔ေခၚတဲ့ အဆီေတြကိုလည္း ေလ်ာ့ခ်ေပးပါတယ္။ ေသြးေၾကာေတြေရာင္တာ၊ ပိတ္တာကို က်ေစတဲ့အတြက္ ေသြးတိုးေရာဂါကိုလည္း ကာကြယ္ေပးၿပီးသားျဖစ္ေနပါတယ္။ တျခားအသားဟင္းေတြထက္ ကယ္လိုရီပါဝင္မႈ၊ အဆီပါဝင္မႈကလည္းနည္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အိမ္ရွင္မေတြအေနနဲ႔ ဟင္းစားစဥ္းစားတဲ့အခါမွာ အားလံုးအတြက္ အဆင္ေျပတဲ့ငါးဟင္းကိုသာ ထိပ္ဆံုးထားၿပီးစဥ္းစားသင့္ပါတယ္။

ကြ်န္မတို႔ျပင္ဆင္ထားတဲ့ ထမင္းဝိုင္းမွာ ငါးဟင္းသာပါမယ္ဆိုရင္ အိမ္သူအိမ္သားအားလံုးရဲ့ ႏွလံုးအတြက္သာ စိတ္ခ်ရတာတင္မကပါဘူး။ ဦးေႏွာက္အတြက္ပါ ေကာင္းတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ Omega 3 Fatty Acid ဟာ ဦးေႏွာက္ကို ပံုမွန္အတိုင္းအလုပ္လုပ္ႏိုင္ေအာင္ ကူညီေပးပါတယ္။ ေန႔စဥ္လုပ္ေနက် အလုပ္ေတြ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ၿပီးဆံုးသြားဖို႔၊ ခႏၶာကိုယ္လုပ္ေဆာင္မႈေတြ ပံုမွန္အတိုင္းထိန္းထားႏိုင္ဖို႔ကို ကူညီေပးပါတယ္။ ေသြးေၾကာအတြင္း ေသြးမခဲေအာင္ ဟန္႔တားႏိုင္တဲ့အတြက္ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာပိတ္ၿပီး ေလသင္တုန္းျဖစ္တာ၊ ေလျဖတ္တာမ်ိဳးေတြလည္း နည္းသြားပါတယ္။ အတိအက်ေျပာရရင္ ၄၄ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ေလ်ာ့က်သြားပါတယ္။

Omega 3 Fatty Acid ဟာ ဦးေႏွာက္ရဲ့ Chemicals ေတြျဖစ္တဲ့ Seretonin နဲ႔ Dopamine ပမာဏကို ျမင့္တက္ေစပါတယ္။ အဲဒီ Chemicals ေတြဟာ စိတ္က်ေရာဂါကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈ၊ စိတ္ပူပန္မႈျဖစ္ေစတဲ့ Chemicals ေတြကိုေတာ့ ေလ်ာ့နည္းေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ငါးဟာ ကြ်န္မတို႔ရဲ့ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ က်န္းမာေရးအတြက္တင္ အေရးပါတာမဟုတ္ပါဘူး။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာက်န္းမာေရး၊ စိတ္ေနစိတ္ထားေတြအတြက္ပါ အေထာက္အကူျပဳေနပါတယ္။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္ မိခင္တစ္ေယာက္ဆိုရင္လည္း ငါးကို ပံုမွန္စားေပးသင့္တဲ့အေၾကာင္းအရင္းက အခိုင္ အမာကို ရွိေနပါတယ္။ ငါးဟာ ကေလးရဲ့ အာရံုေၾကာဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔အတြက္ ကူညီေပးႏိုင္ပါတယ္။  ငါးစားတဲ့မိခင္ တစ္ေယာက္ကေမြးတဲ့ကေလးဟာ တျခားကေလးေတြထက္ ပိုထူးခြ်န္ၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ႏႈတ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဥာဏ္ရည္စမ္းသပ္မႈေတြမွာ ပိုထက္ျမက္တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ စကားအရာမွာလည္း ျြကယ္ဝပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္ေတြဟာ ငါးစားသင့္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ငါးညွီနံ႔မခံႏိုင္တဲ့သူေတြဟာ ငါးမစားခ်င္ဘူးဆိုရင္လည္း ဆရာဝန္ေတြနဲ႔တိုင္ပင္ၿပီး Omega 3 Fatty Acid ပါတဲ့ ျဖည့္စြက္အားေဆးေတြ ေသာက္သင့္ပါတယ္။

အရြယ္ေရာက္ေနတဲ့အမ်ိဳးသားတစ္ေယာက္ဟာ တစ္ပတ္မွာငါးတစ္ႀကိမ္ေလာက္စားရင္ သူတို႔ရဲ့ဥာဏ္ရည္ ဥာဏ္ေသြးဟာ တျခားသူေတြထက္ ၁၁ ရာခိုင္ႏႈန္း ပိုထက္ျမက္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ငါးစားသံုးတဲ့သူေတြဟာ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္တဲ့ေရာဂါ (Dementia) ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ေတြနည္းလာပါတယ္။ ဒါက Omega 3 Fatty Acid ပါတဲ့ ငါးအႀကီးေတြ ကိုေျပာတာပါ။ ေလးဘက္နာေရာဂါ၊ အဆစ္အျမစ္ေရာင္ကိုက္တာေတြကိုလည္း သက္သာေစပါတယ္။ ႏွင္းခူ၊ တင္းတိပ္တို႔လို အေရျပားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ေရာဂါေတြကိုလည္း ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ အသက္ႀကီး လာရင္ ျဖစ္တတ္တဲ့ အ႐ိုးပြေရာဂါျဖစ္ပြားမႈကိုလည္း ေလ်ာ့ခ်ေပးပါတယ္။

အ႐ိုးပါစားလို႔ရတဲ့ငါးအေသးေလးေတြကလည္း ကြ်န္မတို႔အတြက္ေကာင္းတာပါပဲ။ ကြ်န္မတို႔ငယ္ငယ္က သင္ရတဲ့ ေခါင္းတရာသားျဖစ္တဲ့ ငါးအေသးအႏုတ္၊ ပုစြန္ဆိတ္ေတြကိုစားေပးရင္ အ႐ိုးအတြက္ေကာင္းပါတယ္။ အခု ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ဒါဟာ ေသြးေၾကာနဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ေရာဂါအတြက္ ေကာင္းတယ္လို႔ဆိုလာၾကတယ္။ ရင္က်ပ္ပန္းနာ၊ မိဘမ်ိဳး႐ိုးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ေရာဂါေတြမွာ ငါးစားေပးရင္ အက်ိဳးရွိမရွိကိုလည္း သုေတသနျပဳေနတဲ့သူေတြက ထပ္ၿပီး ရွာေနတုန္းပဲ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကြ်န္မတို႔အားလံုးအတြက္ ငါးဟာ အစားသင့္ဆံုးလို႔ ေျပာရမွာပါပဲ။

ဒါေပမယ့္ ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္ေတြကိုေတာ့ သတိထားၿပီးစားသံုးသင့္ပါတယ္။ ငါးကေန ငါးပိ ျမန္ျမန္ ျဖစ္ေအာင္ဆိုၿပီး တခ်ိဳ႕က ယမ္းစိမ္းေတြထည့္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ ငံျပာရည္ဆိုရင္ ဒီအတိုင္းပါပဲ။ ဒီလိုမ်ိဳး ယမ္းစိမ္းပါတဲ့ အစားအစာေတြကိုသာ စားမိရင္ အစာအိမ္နဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္းေတြမွာ ကင္ဆာေရာဂါကို အစပ်ိဳး ေစပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေဈးေရာင္းတဲ့သူေတြက်ေတာ့ သူတို႔ရဲ့ ငါးပိပံုမွာ ယင္မနားေအာင္ ဆပ္ျပာအရည္ကို ေရျမႈပ္ဖတ္ ေလးနဲ႔တို႔ၿပီး သပ္သပ္ေပးပါတယ္။ အျမင္မွာ ယင္မနားေပမယ့္ ကြ်န္မတို႔ရဲ့ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ေတာ့ လံုးဝမသင့္ ေတာ္ပါဘူး။ ဒီလိုမ်ိဳးဓါတုေဗဒပစၥည္းေတြပါတဲ့ အစားအစာေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္ဖို႔ေတာ့ လိုအပ္ပါတယ္။

ကြ်န္မတို႔ငယ္ငယ္တုန္းက ပုစြန္ထုပ္ေတြကို မီးဖုတ္ၿပီးစားေလ့ရွိပါတယ္။ မီးဖိုထဲ ပစ္ထည့္၊ ပုစြန္ကေကြးသြားၿပီ ဆိုရင္ ဆယ္ၿပီးစားပါတယ္။ ဒီအတိုင္းစားလို႔လည္းရတယ္။ သုပ္စားရင္လည္း တထုပ္ထုပ္နဲ႔ စားလို႔အရမ္းေကာင္းပါတယ္။ နည္းနည္းေသးတဲ့အေကာင္ေတြဆိုရင္ ဝါးတံေလးနဲ႔ထိုးၿပီး မီးကင္စားပါတယ္။ ငါးေတြဆိုရင္လည္း အဲဒီလိုမ်ိဳးပဲ လုပ္စားျဖစ္တယ္။ အခုျပန္စဥ္းစားၾကည့္မိေတာ့ ကြ်န္မတို႔အရမ္းကံေကာင္းတယ္လို႔ေတာင္ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳးမက်က္တက်က္၊ အစားအစာေတြေၾကာင့္ ေရာဂါလကၡဏာ တစ္စံုတစ္ရာမရွိခဲ့လို႔ပါ။ ဒါေပမယ့္ အခုအခ်ိန္စားမလားဆိုရင္ေတာ့ မစားရဲေတာ့ပါဘူး။ ေနာက္ထပ္ ကြ်န္မတို႔ကံေကာင္းတဲ့အခ်က္က ကြ်န္မတို႔ အနားမွာ စက္႐ံုေတြမရွိခဲ့လို႔ပါ။

စက္႐ံုေတြနဲ႔နီးတဲ့ေနရာေတြသာျဖစ္ခဲ့ရင္ ျပဒါးအပါအဝင္ တျခားသတၲဳပစၥည္းေတြ စြန္႔ထုတ္မႈေတြ အနည္းနဲ႔ အမ်ားဆိုသလို ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီနားတစ္ဝိုက္မွာရွိတဲ့ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြထဲက ငါးေတြစားေသာက္လိုက္တဲ့ အစာေတြထဲမွာ သတၲဳေတြပါဝင္လာပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔စားလိုက္တဲ့ငါးေတြထဲမွာ ပါလာႏိုင္တဲ့ ဆိုးဆိုးရြားရြား အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစတဲ့ သတၲဳပစၥည္းဟာ ျပဒါးပါပဲ။ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ျပဒါးေတြစုပံုမ်ားျပားလာတဲ့အခါ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေနတဲ့ ဦးေႏွာက္ကို လာၿပီးအေႏွာက္အယွက္ေပးပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ရဲ့လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ ပ်က္စီးလာပါတယ္။ သင္ယူႏိုင္စြမ္း ေလ်ာ့က်လာ ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဘာသာစကားနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး သင္ယူမႈေတြေလ်ာ့သြားတယ္။ ႏႈတ္ေရးႏႈတ္ရာမွာ ဆြံ႕အလာတယ္။ ဒါကို ျပဒါးဆိပ္သင့္ျခင္းလို႔ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ ဒီျပႆနာက စက္မႈႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို တိုက္ခိုက္ေနေပမယ့္ ကြ်န္မတို႔ဆီမွာ သိပ္ၿပီး မျဖစ္ပါဘူး။

အရင္ကတည္းက ကြ်န္မတို႔အေရွ့ေတာင္အာရွလူမ်ိဳးေတြ စားေသာက္တဲ့အစားအစာေတြထဲမွာ အမဲသား၊ ဝက္သားေတြကို ဦးစားေပးၿပီးစားတာ အရမ္းနည္းပါတယ္။ ငါးနဲ႔အသီးအရြက္ကိုသာ အဓိကထားၿပီး စားပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း လူဦးေရတိုးလာတာ၊ ၿမိဳ႕ျပပိုဆန္လာတာေတြေၾကာင့္ အသားစားသံုးမႈ တရွိန္ထိုးျမင့္တက္လာတယ္။ ငါးေတြကို သိပ္ၿပီးဦးစားမေပးေတာ့ဘူး။ တျခားျပဳျပင္ေျပာင္းလဲထားတဲ့ အစားအစာေတြ၊ ေရရွည္ခံေအာင္ စီမံထားတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကိုသာ ဦးစားေပးၿပီး စားလာၾကပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ခဏတာအတြက္သာ အရသာရွိၿပီး ေရရွည္မွာ အႏၱရာယ္ရွိလာတယ္။ ငါးစားတာကသာ အာဟာရတန္ဖိုးျမင့္မားရႏိုင္သလို အကုန္အက်လည္းနည္းေစပါတယ္။  ဒါေၾကာင့္ အစားအေသာက္တစ္မ်ိဳးကို ေရြးခ်ယ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ဒီအခ်က္ေလးေတြကို သတိထားၿပီး ေရြးခ်ယ္ေစခ်င္ပါတယ္။

“ဥာဏ္ေကာင္းခ်င္ရင္ ငါးစားပါ”

“ႏွလံုးေရာဂါကို ကာကြယ္ဖို႔ငါးစားပါ”

“သတိမေမ့ေအာင္ ငါးစားပါ”

ႏွင္းႏုလြင္ (ေဆးဝါး)

Health For All

(May, 2010)